-
1 láta út
láta e-ð út úr sér — говорить, высказывать что-л.
-
2 LÁTA
* * *(að), v. impers., e-m latar, one becomes slow, slackens; élinu latar, the snow-storm abates.* * *pres. læt, læt’k, Edda (in a verse), pl. látum; pret. lét, 2nd pers. lézt (rhyming with h ristir in Edda in a verse); subj. léti; imperat. lát, láttú; part. látinn: middle forms, pres. látumk, Am. 89; pret. létumk, Hm. 106, Eb. (in a verse), Eg. 103 (in a verse): with neg. suff., pres. lækk-að ek, I let not, Ó. H. 171 (in a verse); pret. lét-a, Skv. 3. 42; imperat. lát-attu or lát-aþu, Sdm. 28, Líkn. 6: [Ulf. lêtan = ἀφιέναι; A. S. lætan; Old Engl. laten; Engl. let; O. H. G. lazan; Germ. lassen; Swed. låta; Dan. lade.]A. To let, put, place; bauð hann at láta þá í myrkva-stofu, MS. 623. 30; var Haraldr þar inn látinn ( shut in), Hkr. iii. 69; láta naut inn, to let ‘neat’ in a stall, let them in, Gísl. 20; láta út, to let out, Fms. vi. 215.II. to let, suffer, grant; vil ek þess biðja yðr, herra, at þér létið oss mörk yðra, Ld. 112; konungr let margar tóptir til garða þar á árbakkanum, Fms. ii. 27; láta laust, to let go, let loose, Nj. 70, Fms. i. 168; hann vildi eigi láta þenna hest, viii. 123; láta hlut sinn, to let go one’s share, be worsted, i. 74.2. to leave, forsake; biðr hann at þeir láti blótin, Fms. x. 274; láta fyrir róða, to throw to the winds, see róði, and láta fur lið; hann lét ok fur lið allan farangr sinn, Ísl. ii. 362; láta einan, to forfake a person; láttu mig, Drottinn, einan ekki, Pass.; hann ætlaði at láta eina ( to divorce) drottningina, Fms. vii. 171.3. to lose; ok létir þú hrossin eigi at síðr, Ld. 146; en ef þeir verða forflótta, þá munu þeir láta lið sitt, Eg. 284; fénu því sem hann hafði látið, Magn. 528; láta skal hann ok féit allt, Fms. vii. 24; at ek hafa fyrir því látið manndóm eða sannindi, ix. 333; láta leikinn, to lose the game, Edda 31; láta lífit, to lose one’s life, Eg. 14, Nj. 15, Fms. xi. 3.4. with dat. to suffer loss in or of a thing; lætr Álfr þar lífinu, suffered loss of his life, perished, Finnb. 256; hét ek því at láta heldr lífi mínu (líf mitt, v. l.), en ganga á þenna eiðstaf, Fms. viii. 155; gengu á jökla upp ok létu lífi er dagleið var til bygða, Bs. i. 408; fyrr skal ek mínu fjörvi láta, Skv. 3. 15; þú skalt láta mínu landi, 10: and in mod. usage, láta kálfi, to drop the calf; and láta fóstri, to miscarry.5. to let do or let be done; hann lét sveininum ekki í mein, he let nothing be done to the boy, indulged him in everything, Nj. 147; Dofri unni honum svá mikit at hann mátti ekki í móti honum láta, Fb. i. 566, cp. láta eptir, undan e-m, etc.6. vóru þá látnir fjötrar af Hallfreði, Fms. ii. 12; þá láta þeir þegar af sér tjöldin, Eg. 261; vil ek at þú látir lokur frá hurðum, Gísl. 28; láta barn af brjósti, to wean a child, N. G. L. i. 340; láta hest á stall, Karl. 5: láta í ljós, to make known, Sks. 195: láta blóð, to let blood (blóð-lát).III. with prepp.; láta af e-u, to leave off, desist from; sumir létu af blótum, Fms. i. 32; þú vill seint láta af mann-drápum, 274; Þorgeirr mun eigi fyrr af láta enn hann ræðr þér bana, Nj. 109; á enum næstum hálfum mánaði er fallsótt lætr af ( ceases), Grág. i. 458; láta af hendi, to let out of one’s hands, deliver up, Eg. 66, Nj. 186, Fms. vii. 173; láta fé af, to kill, slaughter (cattle), Grág. i. 429, K. Þ. K. 80, 92, Rb. 344:—láta aptr, to shut; kómu Austmenn í virkit, því at Austmenn höfðu eigi aptr látið, Landn. 162; láttu aptr dyrnar, shut the door:—láta at, to yield, comply; mun ek láta at yðr, I will comply with you, MS. 623. 24; alla þá er at mínum orðum láta, Eg. 18; hann (the ship) fór jafnan hallr ok lét eigi at stjórn, she heeled over and obeyed not the helm, Fms. iii. 13:—láta eptir e-m, to indulge; Þórðr lét þat eptir honum, Eg. 188; þær (the scales) sýndusk honum svá vægar, at ef eitt lítið hár væri lagt i, at þó mundu þær eptir láta, Sks. 643: absol., láta eptir, with acc. to leave behind, MS. 623. 36, Eg. 87, 220:—láta fram, láti mik fram at Kolskeggi, Nj. 97:—láta fyrir, to let go, give way, yield; ok sagt, at fyrir lét annarr fylkingar-armrinn, Fms. vi. 317; þeir munu verða fyrir at láta ef vér leggjum sköruliga at, vii. 257; hann lætr ekki fyrir járni né eldi, Kb. 544. 39, Gþl. 285:—láta í, to let go into; láta í ker, to pour into a vessel, fill it (í-lát), Konr.:—láta til, to yield; Einarr vildi með engu móti láta til við Harald konung, Fms. iii. 62; þar kemr enn þófinu at konungr lætr til, ok mælti svá, xi. 429; var þá Gunnarr við hana lengi fár, þar til er hón lét til við hann, Nj. 59:—láta undan, to yield to, give way; ek skal hvergi undan þér láta, 27:—láta upp, to open (opp. to láta aptr), Eg. 409, 602, Fms. ix. 26, 476; lætr Kjartan þenna upp, K. let him get up, Ld. 168: láta uppi, to lay out; ok lætr hann rétt skírn uppi, at hann láti at lögheimili sinu, K. Þ. K. 6; ok ertú saklauss, ef þú lætr uppi ( grants) vistina, Glúm. 327; ef féit er eigi uppi látið, Grág. i. 384; en ef hinn lætr honum eigi uppi mat þann, 47; látum nú þat uppi ( let us make a clean breast) er vér höfum jafnan mælt, Fms. ix. 333:—láta út, to let out, of a thing shut in; at hann mundi brjóta upp hurðina, ef hann væri eigi út látinn, vi. 215: naut. to let go, put to sea, síðan létu þeir út ok sigldu til Noregs, Nj. 128.IV. with infin. to let, cause, make; látið mik vita, let me know, Nj. 231; er ek lét drepa Þóri, Fms. v. 191; faðir Bjarnar, er Snorri Goði lét drepa, Landn. 93; Gunnarr mun af því láta vaxa úþokka við þik, Nj. 107; lét hón þar fjándskap í móti koma, Ld. 50; hann sá engan annan kost, en láta allt svá vera sem Björgólfr vildi, Eg. 24; ef bóndinn lætr hann á brott fara, Grág. i. 157; þá létu þeir stefna þing fjölmennt, Fms. i. 20; konungr lét græða menn sína, … en veita umbúð, Eg. 34; ok lét leiða hann á land upp ok festa þar upp, Nj. 9; þá skal hann stefna honum, ok láta honum varða útlegð, Grág. i. 47, 385; þá lét Þorbjörn vera kyrt ok fór leið sína, Háv. 46; láttú búnar þessar þegar er ek læt eptir koma, let them be ready when I call for them, id.; lát þér þat í hug koma! … láttú þér því þykkja minstan skaða um fjártjón, ok þú skalt láta þér í hug koma, at …, Sks. 446, and in numberless instances.2. with a reflex. infin. to let a thing be done or become, or referring to a person himself, to let oneself do, etc.; láttú nemask þat, learn that! mark that! Skv. 1. 23; er hón lét sveltask, Og. 17, Skv. 3. 27; skulu þér þá ekki eptir ganga, ok láta þá sjálfa á sjásk, Nj. 147; Egill mun ekki letjask láta nema þú sér eptir, Eg. 257; at frændr yðrir ok vinir láti mjök hallask eptir þínum fortölum, Fms. ii. 32; ef sá maðr lætr í dóm nefnask er nú var frá skiliðr, Grág. i. 16; ok hafi hinn fellda hana, ok látið á fallask, and let himself fall upon her, ii. 60; ok láti kaupask verk at, if he lets work be bought of him, i. e. works for wages, i. 468; hann lét fallask þvers undan laginu, Nj. 246; ef hón vill vígjask láta til nunnu, Grág. i. 307; láta sér fátt um e-t finnast, to disapprove, Fas. i. 51; áðr hann láti af berask, Fms. ii. 12.3. with part. pass., in circumlocutory phrases; hann lét verða farit, he went, Fagrsk. 120; létu þeir víða verða farit, they rowed much about, 185; liðit skal láta verða leitað bæjarins, Fms. viii. 374; lét konungr þá verða sagt, v. 201; hann lét hana verða tekna, he seized her, ‘let her be taken,’ Fas. ii. 153: ellipt., omitting the infin., láta um mælt, to let be said, to declare, Vígl. 76 new Ed.: rare in prose, but freq. in old poetry, ek lét harðan Hunding veginn, I sent H. to death, Hkv. 1. 10; láta soðinn, Gm. 18; gulli keypta léztú Gýmis dóttur, Ls. 42; láta trú boðna, Od. 9; lét of sóttan, Haustl.V. naut. to stand; lata út, lata í haf, to let go, put out to sea, Eg. 370; síðan létu þeir út ok sigldu til Noregs, Nj. 128; var honum sagt at þeir höfðu út látið, 134; hann bar á skip ok lét í haf, 282, Ld. 50; láta til lands, to stand towards land, to put in, Fms. i. 294; láta at landi, id., 228; vil ek ráða yðr, at þér látið í brott héðan, Eb. 330.B. Metaph. usages:1. to behave, comport oneself, by gestures, manners, or by the voice, answering to lát (III); forvitni er mér á hversu þeir láta, Glúm. 327; láta sem vitstoli, Stj. 475; hann bað menn eigi syrgja né láta öðrum herfiligum látum, Nj. 197; hann sofnaði fast, ok lét ílla í svefni, to be unruly in sleep, 94, 211; fámk vér eigi við skrafkarl þenna er svá lætr leiðinliga, Háv. 52; björn ferr at henni, ok lætr allblítt við hana, fondles her, Fas. i. 51; bæði er, at þú ert görfiligr maðr, enda lætr þú allstórliga, makest thyself big, Ld. 168; jarl lét sér fátt til hans, the earl treated him coldly, Fms. i. 58; lét hann sér fátt um finnask, vii. 29; láta hljótt yfir e-u, to keep silence about a thing, Nj. 232, Al. 15; láta kyrt um e-t, id.; láta mikit um sik, to pride oneself, puff oneself up, Grett. 108; Björgólfr kallaði annat sinn ok þriðja—þá svarar maðr, lát eigi svá ! lát eigi svá, maðr! segir hann, Fms. ix. 50.2. láta vel, ílla yfir e-u, to express approval, disapproval of a thing; mun ek segja þeim tíðendin ok láta ílla yfir verkinu, Nj. 170; Brynjólfr lét ílla yfir þessi ráða-görð, Eg. 24; Kveldúlfr lét vel yfir því, 115, Nj. 46; hann lætr vel yfir því, he expressed himself favourably about it, Ld. 50; ok létu menn hans vel yfir þessu, 168; lét hann vel yfir þeirra eyrendi, Fms. i. 16.3. to make as if; hann gengr leið sína, ok lætr sem hann sjái ekki sveinana, Háv. 52; mun ek nú taka í hönd þér ok láta sem ek festa mér Helgu dóttur þína, Ísl. ii. 206; Þjóstólfr gékk með öxi reidda ok lét þat engi sem vissi, Nj. 25; láttú sem hinn átti dagr Jóla sé á Drottins-degi, Rb. 128; ok mun ek láta sem ek taka af þeim, Nj. 170; en fólk þetta lét sem ekki væri jafnskylt sem Jóla-drykkjan þessi, Fms. vii. 274: the phrase, honum er ekki svo leitt sem hann lætr.4. to estimate, value; manngjöld skyldi jöfn látin ok spora-höggit, Nj. 88; hann vildi eigi heyra at nokkurr konungr væri honum jafn látinn á Norðrlöndum, Fms. v. 191; því at þeir þoldu þat eigi, at Finnbogi var framar látinn, Finnb. 290; fátt er betr látið en efni eru til, a saying, Band. 6 new Ed.; er nú er heilagr látinn, Clem. 49.5. to express, say; í fylki þat eða hérað, er sá lét sik ór vera, Gþl. 155; lætr þat ( he intimates) at sú gjöf var gör með ráði konungs, Eg. 35; Þorfinnr bóndi lét heimilt skyldu þat, 564; létu þeir ( they declared) nú sem fyrr, at hón festi sik sjálf, Nj. 49: to run so and so, of writs, books, skrá er svá lét, Dipl. ii. 19; máldaga svá látanda, Vm. 47.6. to emit a sound, scream, howl; hátt kveði þér, en þó lét hærra atgeirinn er Gunnarr gékk út, Nj. 83; sem kykvendi léti, Fms. vi. 202; óttask ekki hversu sem sjór lét, vii. 67; at veðrátta léti ílla um haustið, Ld. 50; hann heyrir ok þat er gras vex á jörðu ok allt þat er hærra lætr, Edda 17; ok einn tíma er prestr lýtr at honum, þá lætr í vörrunum—tvö hundruð í gili, tvau hundruð í gili, Band. 14; ok lét hátt í holsárum, sem náttúra er til sáranna, Fbr. 111 new Ed.C. Reflex.:I. to be lost, to die, perish; betra þykki mér at látask í þínu húsi, en skipta um lánar-drottna, Nj. 57; létusk ( fell) fjórtán menn, 98; kómusk fimm á skóginn en þrír létusk, Eg. 585; ok létzk hón þeirra síðast, Ld. 58; hversu mart hefir hér fyrir-manna látisk—Hér hefir látisk Njáll ok Bergþóra ok synir þeirra allir, Nj. 203.2. to declare of oneself, feign, etc.; lézk þar vilja sína kosti til leggja, Fms. i. 22; en allir létusk honum fylgja vilja, ix. 316; ek býð þangat þeim mönnum, er fé látask at honum hafa átt, Grág. i. 409.II. part. látinn, dead, deceased, Eg. 300, Nj. 112, Ld. 8, Fms. vii. 274.2. vel látinn, highly esteemed, in good repute, Ísl. ii. 122, Sks. 441; við látinn, on the alert, ready, Fms. viii. 371, ix. 459; það er svá við látið, it so happens, Fb. i. 204; vel fyrir látinn, well prepared, Grett. 110 A. -
3 láta
[lau:tʰa]læt, lét, létum, látið (см. тж. látinn)1. vt1) класть; ставитьláta e-ð á sinn stað — класть что-л. на своё место
2) отпускать3) отдавать (что-л.), расставаться (с чем-л.)4) терять5) разрешать, позволять, пускать, даватьég læt það svona vera — я не имею ничего против, пусть будет так
láta sér annt um e-ð — очень считаться с чем-л., считать что-л. очень важным
láta e-ð ekki á sig fá — легко отнестись к чему-л., не считаться с чем-л.
láta e-ð ekki til sín taka — не вмешиваться во что-л., держаться в стороне от чего-л.
láta e-ð í ljós(i) — выразить [высказать] что-л.; заявить о чём-л.
láta e-n gera e-ð — велеть [поручить] кому-л. сделать что-л.
6) делать вид, притворятьсяhann lét sem hann sæi mig ekki — он сделал вид [притворился], что не видит меня
2. vi1) ( eftir e-m) уступать, подчиняться (кому-л.)2) перен. слушатьсяláta að stjórn — слушаться руля (о судах, автомобилях и т. п.); слушаться повода ( о лошадях)
3) вести себяláta mikið yfir sér — хвастаться; держаться нескромно
láta vel að e-m — проявить дружелюбие по отношению к кому-л.; ласкать кого-л.
hann er vel [illa] látinn — его любят [ненавидят]
láta vel [illa] af e-u — положительно (отрицательно) отзываться о чём-л.
4) звучать5)honum lætur þetta vel — а) он силён [сведущ] в этом; б) это ему подходит [приятно]
6)þegar bezt lætur — (imp) в лучшем случае
það lætur nærri — (imp) почти
□3. láta sig1) терять силу2) сдаваться; подчиняться4.: látast1) умирать2) делать вид, притворяться5.ppraes látandi:svo látandi — гласящий, в котором говорится ( о тексте)
◊láta hlut sinn — потерпеть поражение, не добиться своего права
láta eigi hlut sinn — не поддаваться, не отказываться от своего права, не давать себя в обиду
láta fyrir berast — пребывать [обосноваться] где-л.
-
4 láta
v (acc) (lætur; lét, létu, látið)1. nechat, dovolit2. položit, (po)nechat3. chovat se, jednatÞau neita að láta að stjórn.láta aftur hurðina; láta aftur dyrnarÞetta er eitthvað sem 13-14 ára krakkar mundu láta út úr sér.Hann varð að láta eftir.Það kannast margir við að þegar foreldrarnir ætla að fara að láta vel að hvort öðru vaknar barnið. -
5 láta
v. сильн. VII; praes. læt; praet. lét, pl. létum; conj. léta; pp. látinn4) терять□láta í* * *гл. сильн. VII позволять, давать; велеть; заявлять; вести себяláta skírask креститься
látask погибнуть (первонач. — оставить себя, т. е. свое тело)
láta upp отпирать
láta loku fyrir hurð запирать дверь
láttu þér af hǫndum hringa rauða сними у себя с рук золотые кольца
er nú sá margr, er eigi gengr jafnskǫruliga at, sem létu есть много таких, которые нападают не так смело, как они раньше говорили
г. lētan, д-а. lǣtan (а. let), д-в-н. lāʒʒan (н. lassen), ш. låta, д. lade, нор. la -
6 látaðr
-
7 lata
* * *(að), v. impers., e-m latar, one becomes slow, slackens; élinu latar, the snow-storm abates.* * *að, to be slow, slacken, abate: impers., Helgi sækir at fast er hann finnr at Þorgrími latar, Fs. 138; þá er hann finnr at élinu latar, abates, (latrar Ed.), Fms. xi. 137. -
8 láta í té
-
9 láta sæta
-
10 láta upp
-
11 láta sig
см. láta -
12 láta aptr
-
13 láta ekki sjá sig, láta sig hverfa
-
14 láta undan, láta eftir
-
15 láta aftur
láttu aftur hurðina [dyrnar] — закрой дверь [двери]
-
16 láta e-ð uppi
выражать, высказывать (что-л.), заявлять ( о чём-либо) -
17 láta undan
поддаваться (напр., о двери); подчиняться, уступать ( о людях) -
18 (láta) dynja á
-
19 (láta) flæîa yfir
-
20 (láta) ganga, vera í gangi
См. также в других словарях:
lata — sustantivo femenino 1. (no contable) Hojalata. hoja* de lata. 2. Envase hecho con este material: una lata de atún, una lata de aceite, una lata de melocotón en almíbar, sardinas en lata. 3. Alimento envasado en latas: Sólo se alimenta de latas.… … Diccionario Salamanca de la Lengua Española
Lata — Lata … Deutsch Wikipedia
Lata — may refer to:* Lata Mountain, the highest point in American Samoa. * Lata Mangeshkar, an Indian singer * LATA, a telecommunications term meaning Local access and transport area * Lata, Solomon Islands, a town * Lata, a village in Gulripsh… … Wikipedia
lata — (Etim. disc.). 1. f. hojalata. 2. Envase hecho de hojalata. Una lata de tabaco, de salmón, de pimientos. 3. Tabla delgada sobre la cual se aseguran las tejas. 4. Madero, por lo común en rollo y sin pulir, de menor tamaño que el cuartón. 5. coloq … Diccionario de la lengua española
lata — s. f. 1. Folha de ferro, delgada e estanhada. 2. Caixa de lata. 3. Canudo de lata que se leva a tiracolo, e em que se guarda algum documento. 4. Utensílio de lata. 5. Canudo para onde vai o algodão que sai da carda. 6. Vara ou cana transversal de … Dicionário da Língua Portuguesa
lata — {{/stl 13}}{{stl 17}}ZOB. {{/stl 17}}{{stl 7}}rok{{/stl 7}}{{stl 17}}ZOB. {{/stl 17}}{{stl 7}}chude lata; kopę lat; na stare lata; posunąć się w latach; sto lat; ujmować – ująć sobie lat; w latach; z biegiem lat {{/stl 7}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
łata — I {{/stl 13}}{{stl 8}}rz. ż Ia, CMc. łacie {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} kawałek materiału, skóry itp. przymocowany, najczęściej naszyty na miejsce dziurawe, poprute, zaplamione, w celu zasłonięcia defektu :… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
lata — see FASCIA LATA … Medical dictionary
Lata — La ta, Latah La tah, n. [Malay.] A convulsive tic or hysteric neurosis prevalent among Malays, similar to or identical with miryachit and jumping disease, the person affected performing various involuntary actions and making rapid inarticulate… … The Collaborative International Dictionary of English
lată — látă (scândură) s. f., pl. láte Trimis de siveco, 10.08.2004. Sursa: Dicţionar ortografic … Dicționar Român
LATA — (Local Access and Transport Area) geographical area comprised on one or more local telephone exchanges and used for administration of telephone services (Telecommunications) … English contemporary dictionary
